Als hij binnenkomt gebeurt er direct iets in mijn lijf. Poeh, hij ziet er in het echt anders uit dan op zijn foto. Mannelijker. Aantrekkelijker. Hij geeft mij een stevige hand en heeft direct de neiging om de boel over te nemen. Ik voel wat er gebeurt en weet me te herpakken. Ik ben de begeleider hier.
Ik vraag hem of hij herkent wat hij doet. Dat hij graag de touwtjes in handen neemt. Hij beaamt dit maar geeft hierbij aan dat dit niet is vanuit autoriteit maar vanuit willen zorgen voor de ander. Met name voor vrouwen.
Ik had me geen mooier begin kunnen voorstellen van onze sessie rondom het thema bindingsangst en verlatingsangst.
De oorsprong
Wanneer de ouder van het andere geslacht er fysiek en/of emotioneel alleen voor staat is de kans erg groot dat dit gat wordt op gevuld door de aandacht te verleggen naar de kinderen in het gezin. Simpel voorbeeld: een alleenstaande moeder zal geneigd zijn om haar steun te zoeken bij haar zoon. De zoon neemt de plek van de vader in en gaat voor moeder zorgen.
In deze systemische dynamiek ontstaat de bindingsangst én tegelijkertijd de verlatingsangst. Een ouder hoort immers geen (emotionele) steun te zoeken bij een kind en een kind hoort niet voor zijn ouders te zorgen om zich emotioneel veilig te kunnen voelen. Toch gebeurt dit (vaak onbedoeld) in de meeste gezinnen in meer of mindere mate.
Bindingsangst
Bindingangst is gebaseerd op de angst om in een relatie terecht te komen waarin je jezelf (net zoals die kleine jongen in contact met zijn moeder) volledig verliest. Een relatie waar geen grenzen zijn en geen ruimte is voor je eigen ik. Als kind had je waarschijnlijk een ouder die emotionele veiligheid zocht bij jou in plaats van andersom. Dit kan voor een kind als grensoverschrijdend worden ervaren.
Verlatingsangst
Verlatingsangst is juist gebaseerd op de onbewuste overtuiging dat veel gegeven moet worden omdat de liefdespartner anders vertrekt. Door deze beweging ben je vaak teveel in de relatie en voelt het voor je partner alsof weinig ruimte is voor hem of haar. Als kind had je waarschijnlijk een ouder die emotioneel weinig beschikbaar was. Je hebt alles uit de kast moeten halen om je emotionele veiligheid te kunnen vinden bij deze ouder. Wat waarschijnlijk niet vaak is gelukt.
Emotionele veiligheid
Zowel bindingsangst als verlatingsangst gaan dus over emotionele veiligheid. Waar de één denkt dat hij alleen veilig is op zichzelf, denkt de ander alleen veilig te zijn als hij in een relatie zit. Deze twee polariteiten vullen elkaar perfect aan.
Zo zie je in iedere relatie (in meer en mindere mate) de dans tussen deze twee manieren om emotionele veiligheid te vinden. Beter bekend onder aantrekken en afstoten: hoe hoe harder de één zich vastklampt hoe verder de ander zich terug trekt.
Oh en mocht je denken dat je als bindingsansgtig persoon altijd aan die kant van de medaille zit dan vergis je je. Als jij iemand tegenkomt die fysiek/emotioneel nog minder beschikbaar is dan jij, dan zou je zo maar eens aan de verlatingsangst kant terecht kunnen komen.
Voelen voor weten
Terug naar de man tegenover mij die zelf ook trainer/coach is. Met zijn hoofd weet hij alles al wel dus ik hoef hem de dynamieken en de oorsprong van beide angsten niet meer uit te leggen. Wat fijn is want dat kunnen we direct met het lijf aan het werk.
We zijn als mensen vaak geneigd om de oplossing te zoeken in het weten (hoofd) maar de echte heling vindt alleen plaats in de ervaring, in het lijf. De man tegenover mij heeft dus te voelen wat er bij hem gebeurt wanneer hij in- en uit contact gaat met de ander. Pas dan kan hij écht weten hoe het voor hem werkt.
In de oefening die volgt mag niet alleen hij maar ook ik weer even voelen waar de oorsprong zit van alle dingen die we wel of juist niet doen. Want zoals altijd gaat de gestelde vraag ook over mij. Ik ervaar weer even hoe mijn adem stokt en mijn hartslag omhoog gaat als hij dichtbij komt. Als hij tegen mijn grens aan schuurt. Ik krijg letterlijk pas weer adem als hij een stapje achteruit doet. De knoop in mijn maag wordt zachter. Oh ja, zo voelt het voor mij als iemand te dichtbij komt.
Ook ervaar ik weer hoeveel makkelijker het is om zelf de touwtjes in handen te nemen. Dat ik veel makkelijker toenadering zoek als ik weet dat de weg vrij is om ook weer te gaan. Tegelijkertijd voel ik het verdriet als de ander mijn emotionele appèl teveel vindt en een stap naar achteren doet. De verlatingsangst; die bij mij meestal niet de boventoon voert maar die ook ik echt wel ken.
Waar de heling plaats vindt
De heling van zowel bindingangst als verlatingsangst zit in het loskomen van de ouder van het andere geslacht. De man tegenover mij heeft dus los te komen van zijn moeder en zijn emotionele veiligheid te vinden bij zijn vader (of bij andere mannen).
Het loskomen van de ouder van het andere geslacht zit hem in twee dingen:
- Het rouwen om een verlangen dat nooit vervult zal worden. Dit is met name een opdracht aan de mannen en vrouwen die meer aan de kant van de verlatingsangst zitten.
- Het en het uiten van de boosheid m.b.t. grensoverschrijding. Dit is vooral van toepassing voor de mannen en vrouwen die zich voornamelijk herkennen in het gedrag dat bij bindingsangst hoort.
Rouwen om het onvervulde verlangen
Ben jij iemand die te dealen heeft met verlatingsangst? Dat heb je het verdriet te nemen van de verlating die je ervaren hebt als kind. Het gat dat je van binnen voelt waarvan je nog steeds diep van binnen het verlangen hebt dat je vader of moeder dit opvult.
Je hebt te accepteren en te rouwen om het feit dat dit nooit zal gebeuren. Niet omdat je vader of moeder dit niet zou willen maar omdat ze het simpelweg niet kunnen. Het is jouw gat, het is jouw pijn, het is jouw verdriet om iets wat er lang geleden niet was op het moment dat jij het nodig had. Je hebt jezelf hierin te leren dragen. Je eigen innerlijke ouder hierin aan te spreken.
Wanneer je jezelf leert dragen zal je in contact met een (potentiële) liefdespartner veel minder de behoefte voelen om iets te halen bij de ander Je wordt minder afhankelijk waardoor je partner meer ademruimte krijgt. Wanneer je deze ruimte weet te creëren tussen jullie geef je je partner de kans om vanuit vrije beweging naar jou te komen. En geloof mij, dat is voor beiden veel prettiger.
Uiten van boosheid en voelen van zijn verlangen
Wanneer je meer bekend bent met de kant van bindingsangst heb je te leren de boosheid te te uiten die je diep van binnen voelt omdat je vader of moeder (met alle goede bedoelingen van dien) al jouw grenzen is overgegaan en je hierdoor jezelf bent kwijt geraakt.
Een belangrijke vraag die je jezelf kan stellen is: wat van mezelf heb ik opgegeven om te kunnen voldoen aan de behoefte van mijn vader of moeder? Vanuit de antwoorden op deze vraag zal je moeten leren je verlangen te gaan leven. Wat wil je wel en wat wil je juist niet? En dan niet vanuit je ego (hoofd) maar vanuit je hart (voelen).
Wanneer jij leert om je verlangens te benoemen en aan te geven wat jouw grenzen zijn in plaats van direct te vertrekken, word je echt onderdeel van de relatie. Je partner weet waar hij of zij aan toe is en zal minder de angst ervaren dat je er vandoor gaat. Je kan nu immers blijven omdat je je eigen veiligheid weet te creëren IN de relatie.
Het klinkt makkelijk...
Ik weet het, het is makkelijker op papier te krijgen dan in de praktijk uit te voeren. Deze patronen zitten zo diep dat het niet alleen om veel bewustzijn op deze dynamieken vraagt maar vooral heel veel oefenen nodig heeft. Oh en een beetje begrip en mildheid, voor jezelf én voor je partner.
Wil je voor jezelf meer zicht op hoe deze dynamieken werken in jou? Of wil je graag aan de slag met het helen van deze stukken? Neem dan even contact met mij op. Wie weet kan ik je verder helpen.
